مخابرات نوری: چشم انداز آینده، جایگاه و ضرورت آموزش در مهندسی برق

مخابرات نوری زمینه­ساز شگرف­ترین تحولات در سیستمهای مخابراتی در دو دهۀ اخیر بوده است؛ به­ گونه­ای که دنیای کنونی ارتباطات بدون شبکه­های فیبر نوری زیرساخت غیرقابل­تصور است و جایگزینی فیبر نوری به­جای سیم مسی در بخش دسترسی شبکه تا منازل نیز در کشورهای توسعه­یافته در حال انجام است. به­علاوه، افق پیشِ­روی این حوزه بسیار فراتر از شبکه­های مبتنی بر فیبر است و فناوریهایی نظیر مخابرات بی­سیم نوری، ارسال داده در نور مرئی، شبکه­های هوشمند نوری، و پردازشگرهای تمام­نوری نقش پررنگ این گرایش از مهندسی مخابرات را در سالهای آینده برجسته­تر می­سازد. بااین­وجود، آموزش مخابرات نوری جایگاه قابل­اعتنایی در برنامۀ آموزشی مهندسی برق کشور ندارد و عدم آشنایی عمیق متخصصان داخلی با مفاهیم پایه و نیز مبحثهای پیشرفتة این حوزه، راه را بر طراحی مناسب و پیاده­سازی بومی هر یک از فناوریهای فوق خواهد بست. همچنین، نه­تنها باید نظاره­گر ورود تمام فناوری از خارج از کشور بود، بلکه در زمینۀ بهره­برداری مناسب، انطباق، توسعه و بهینه­سازی نیز کشور را به یک واردکنندة خدمات مبدل می­سازد. ازاین­رو، در این مقاله کوشش شده است طرحی برای آموزش مخابرات نوری در مهندسی برق ـ مخابرات، در دو سطح کارشناسی و تحصیلات تکمیلی، ارائه گردد تا با پوشش مهمترین مفاهیم و اصول موردنیاز، توانایی مواجهه با فناوریهای روز و پیش­بینی و انطباق با فناوریهای آینده را در متولیان آینده صنعت مخابرات کشور ایجاد کند.